Bewegen bij artrose
Artrose (slijtage)
Artrose (slijtage) is de meest voorkomende aandoening in ons lijf, waarbij de heup en de knie tot de meest aangedane gewrichten behoren. Het risico op artrose neemt toe met de leeftijd en heeft een piek rond de 79 jaar. Het houdt echter in dat u niet oud hoeft te zijn om slijtage aan uw gewrichten te hebben. Vrouwen hebben twee keer zo vaak last artrose dan mannen. De verwachting is dat met het toenemen van de bevolking met overgewicht ook het aantal artrose gevallen zal toenemen.
Afnemend kraakbeen
Slijtage is een proces waarbij de hoeveelheid kraakbeen langzaam in hoeveelheid afneemt waardoor er artrose ontstaat. Het kan echter ook het gevolg zijn van een ongeluk of door het te veel en te zwaar belasten ((top)sport, fysiek zware beroepen zoals in de zorg of bouw). Het klachtenbeeld kenmerkt zich door pijn die aanvankelijk optreedt bij het starten van bewegen en langdurig belasten. De pijn neemt vaak toe naarmate de dag vordert. In latere fasen is er ook pijn in rust en nachtelijke pijn. Ook kan er sprake zijn van stijfheid in de gewrichten. Dit is meestal merkbaar als u in beweging komt. Eenmaal in beweging is de stijfheid binnen enkele minuten verdwenen.
Bewegen verkleint de kans op artrose
Het is aangetoond dat voldoende lichaamsbeweging belangrijk is voor het onderhouden en/of verbeteren van de gezondheid. Ook is er overtuigend bewijs dat het de kans op chronische ziektes zoals artrose verkleint. Daarnaast laten ontwikkelingen in de gezondheidszorg en het beleid van het ministerie van Volksgezondheid Welzijn en Sport (VWS) een toenemende aandacht zien voor de preventie van chronische aandoeningen en het belang van bewegen.
Behandeling bij de fysiotherapeut
De basis van de behandeling van mensen met bijvoorbeeld heup- en/of knie-artrose bestaat uit begeleide oefentherapie, zoals oefeningen ter bevordering van de spierkracht en aerobe capaciteit, looptraining en functionele oefenvormen, in combinatie met voorlichting en het bevorderen van adequaat zelf-management, onder andere op het gebied van lichamelijke activiteit.
Bewegen onder begeleiding? Maak direct een afspraakMeest voorkomende klachten bij patiënten met artritis/artrose
- pijn in gewrichten, bot, spieren of andere weke delen
- verdikkingen aan de gewrichtsranden
- stijfheid in een of meer gewrichten
- gewrichtszwelling/ontsteking
- afname beweeglijkheid gewricht
- een of meer gewrichtsdeformaties
- verstoorde balanscontrole
- verstoorde sensorische waarneming
- onvoorspelbaar beloop klachten
- kortademigheid
- verminderd uithoudingsvermogen
- beperkingen in ADL (Algemeen Dagelijks Leven)
- beperkingen in uitvoeren fysieke activiteiten
- vermoeidheid
- depressieve stemming, ongerustheid, angst, negatieve
- stemming
- stress
- beperkingen in uitvoeren van sociale activiteiten en/of werk
- afname van kwaliteit van leven
Pijn door artrose
Pijn is voor de meeste mensen het belangrijkste en meest voorkomende symptoom van artrose. Deze pijn treedt vaak op bij het starten van bewegen en bij langdurig belasten; de pijn neemt vaak in de loop van de dag toe. Later krijgt u ook nachtelijke en in rust pijn. Stijfheid bij artrose is meestal startstijfheid, die na enkele minuten verdwenen is. Door het optreden van pijn of stijfheid kunnen er problemen ontstaan bij het uitvoeren van dagelijkse activiteiten, zoals lopen, gaan zitten of staan, aankleden, etc. Maar ook kan het effect hebben op uw sportbeleving of de uitvoering van uw hobby’s.
De hoeveelheid pijn of mate van stijfheid is geen maat voor de ernst van de artrose. Aan de gewrichtsranden kunnen benige zwellingen (osteofyten) worden gepalpeerd, die gevoelig zijn bij druk. Naast benige zwelling kan er sprake zijn van wekedelenzwelling of intra-articulaire zwelling (hydrops of synoviitis).
Belangrijk is dat u de signalen van het lichaam respecteert. Meer pijn of stijfheid na bewegen betekend dat u te intensief bent bezig geweest. Verbetering van de klachten geeft aan dat u goed belast.
Extreme gevallen van artrose
Bij ernstige gevallen van artrose wordt een gewrichtsvervangende operatie uitgevoerd. In Nederland houden we hierbij vast aan de criteria van hevige pijn die bewegen onmogelijk maakt, onvermogen het gewricht te kunnen gebruiken (locked joint) of het niet/slecht kunnen slapen van de pijn. Als dit het geval is dan wilt u in de beste conditie de operatie in gaan. Dit betekent dat u vooraf al bezig kunt zijn om uw herstel van de operatie zo optimaal mogelijk kunt laten zijn. Voorbeelden hiervan zijn:
- Stoppen met roken (heeft effect op de bloedvaten en zuurstof transport),
- Goed uithoudingsvermogen opbouwen (bijvoorbeeld elke dag minimaal 1 uur stevig wandelen, fietsen, zwemmen of wat het betreffende gewricht toe laat),
- Het uitvoeren van coördinatie en krachttraining (ook hiervoor kunt u bij de fysiotherapeut terecht).
Wilt u beter belastbaar, sterker en vitaler worden en zich minder beperkt voelen?