Peesaandoeningen
Peesaandoeningen ontstaan meestal door overbelasting. U wordt bij toename van de irritatie steeds meer gehinderd in uw dagelijkse handelingen zoals: aankleden, iets boven schouderhoogte pakken, iets tillen, een potje opendraaien, onverwachte bewegingen, enzovoorts. Typerende symptomen voor peesaandoeningen zijn:
- Krachtsverlies
- Vermoeid gevoel in een gebied
- Brandende zeurende pijn die tijdens of na bewegen heviger is en steeds langzamer vervaagd
Door de bron van de irritatie en/of ontsteking aan te pakken met behulp van oefentherapie, houdings- en bewegingsadviezen en mogelijk ESWT zullen de symptomen afnemen dan wel verdwijnen.
Peesklachten? Maak direct een afspraakPeesaandoeningen door bindweefselverkleving
Peesaandoeningen in de vorm van verdikkingen ontwikkelen zich door bindweefselverkleving. Peesweefsel bestaat uit bundels in de lengterichting verlopende (collagene) vezels. Samen bepaalt dit de treksterkte van de pees. Het onderling glijden van de vezels is belangrijk bij belasten. Onvoldoende glijden resulteert in een stijf gevoel in de pees (opstartklachten en startstijfheid). Bij beschadigingen ontstaat door het herstelproces ongeordend littekenweefsel in de pees, welke verklevingen tussen de lengtevezels veroorzaakt. Deze dwarse bindweefselvezels worden verbroken bij een volgende belasting, maar zullen weer verkleven bij rust (= natuurlijk herstelproces). Bij belasting van deze verkleving ontstaat weer irritatie (ontstekingsreactie) en beschadiging van de (net herstelde) dwarse en soms lengtevezels. Dat maakt de tendinopathie chronisch.
Pezen en peesaandoeningen
Pezen zijn verbindingsstukken tussen het bot en het spierweefsel. Het draagt de spieractiviteit over van het bot naar de spier zodat we kunnen bewegen. Sommige pezen hebben een peesschede als de pees veel wrijvingskrachten te verduren krijgt. Een peesschede is een persaandoening wat zich uit in een met vloeistof gevuld buisje die bestaat uit een buiten- en binnenblad. Het binnenblad kan daarbij bewegen ten opzichte van het buitenblad met behulp van de tussenliggende vloeistof. De pees bestaat uit in de lengterichting lopende sterke vezels; het collageen. Deze vezels zijn bij echografie goed zichtbaar. Bij een peesscheuring (rupturering) zijn deze vezels beschadigd, soms zelfs in de totale dikte doorgescheurd.
Echografie als diagnostisch hulpmiddel
Dankzij echografie kunnen onze gespecialiseerde fysiotherapeuten/manueel therapeut-echografist uw peesmateriaal beter en nauwkeuriger onderzoeken. Echografie is het meest bekend bij onderzoek van zwangere vrouwen, maar al jaren kunnen wij ons lichamelijk onderzoek uitbreiden met echografie om het genezingsproces te bepalen, te volgen en het behandelplan zo nodig aan te passen.
Links: achillespees tendinose. Rechts: Achillespeesruptuur (gele pijl)
Wat kunnen wij met de echo zien?
Tendinose: dit is een verouderingsproces (degeneratie of geleeftheid) door afname van de kwaliteit en rangschikking van het collageen en afname van de doorbloeding (vascularisatie). Meestal is de oorzaak hiervan een combinatie van herhaalde belasting (kwalitatief en kwantitatief) en onvoldoende (algemeen) herstelvermogen / conditie. De klachten kunnen onderhouden worden door herstelbelemmerende factoren, zoals toegenomen mechanische belasting, stress, slechte voeding, roken etc.
Rupturering: als de lengtevezels van de pees kapotgaan is er sprake van rupturering. Vaak ontstaat dit na een langaanhoudende slechtherstellende tendinose. Er kan sprake zijn van partiële rupturering (deelscheuring), full thickness rupturering (volledige hoogte van de pees of knoopsgatruptuur) of een totale ruptuur, waarbij de uiteinden van de peesstompen wijken.
Calcificatie: peesverkalkingen. Deze kunnen hard als tandsteen of zacht als tandpasta zijn.
Tenosynovitis / tenovaginitis: een ontstekingsbeeld van de om de pees gelegen peesschede.
Tendinopathie
Bij een tendinopathie is de pees aangedaan. Door middel van echografie kan de locatie en de aard van de peesaandoening vastgesteld worden om zo een indicatie te geven van het herstelproces, de hersteltijd en het juiste behandelplan. De treksterkte van de pees wordt o.a. bepaald door: de kwaliteit van het collageen (bindweefsel), de organisatie van het collageen, de doorbloeding en de soort aandoening.
Peesaandoeningen rondom een gewricht die vaak in combinatie met een tendinopathie voorkomen, zijn:
- Bursitis: de slijmbeursontsteking waarbij er vocht, kalk of ontstekingsweefsel in de slijmbeurs zit.
- Capsulitis: een vochtcollectie of ontstekingsbeeld van het kapsel rondom het gewricht. Het bekendst is de frozen shoulder of bevroren schouder.
- Ligamentaire beschadigingen: bandletsel rondom het gewricht.
- Arthrotische processen in het kraakbeen: zoals onregelmatigheden, niet glad en/of een dunnere laag kraakbeen
- Arthrotische processen in het bot (de cortex): zoals onregelmatigheden, verruwing van de cortex of zelfs verlies van botdichtheid.
- Hematoomvorming (blauwe plek): bloed in of tussen de verschillende structuren na een trauma of (stomp) letsel, bijvoorbeeld een val. Meestal wordt de blauwe plek met (gedoseerde) rust en (later) actieve oefeningen in korte tijd door het lichaam weer opgenomen.
- Myositis ossificans: heel soms ontstaan er verkalkingen in een spier, als gevolg van onjuiste (te snelle) belasting van letsel in een spier.
Kleuren–Doppler
Naast het bepalen van de juiste peesaandoening is het belangrijk om ook de juiste fase van herstel van de pees te bepalen. Door middel van de ‘kleurendoppler’ kunnen wij bepalen in welk stadium de ingroei van bloedvaten zich bevindt. In het begin ziet men ingroei van bloedvaten na een periode van slechte voedingstoestand van de pees door overbelasting. De pijn neemt in dit stadium toe omdat met de ingroei van deze (tijdelijke) bloedvaten ook zenuwvezels ingroeien waardoor de gevoeligheid van de pees toeneemt. Dit is gewenst want hierdoor doet u het rustiger aan. Met specifieke (excentrische) oefeningen wordt het herstelproces bevorderd als u dit goed doseert. Bij een afwijkend herstel (bij bijvoorbeeld sterk verouderd en geleefd peesweefsel) is wel veel vaatingroei zichtbaar, maar zal geen herstel meer kunnen optreden. Met onder andere ShockWave kan het herstel alsnog gestimuleerd worden.
Achillespees met neovascularisatie
Kleurendoppler toont her-ingroei van bloedvaten (en zenuwvezels) aan, als teken van herstel na slechte voedingstoestand door overbelasting.
Fasciois plantaris met neovascularisatie
De website van Sportzorg.nl biedt een grote variëteit aan verschillende oefeningen bij hardloopblessures. Daarnaast heeft Daniel de Vries een uitgebreid artikel geschreven vol met oefeningen die je thuis kunt doen welke je hier kunt vinden.
Deze informatie is met grote zorgvuldigheid samengesteld volgens de laatste inzichten door Fysiotherapie in Hoorn | Instituut D&C. Bij vragen kunt u altijd contact met ons opnemen.
Praktijkfolder Instituut D&C
Voetklachten
Schouderklachten
Inklemmingklachten in de schouder
Praktijkgevallen elleboogsklachten
Praktijkgevallen peesklachten
Instituut D&C is dé specialist in multidisciplinaire fysiotherapie in Hoorn bij Peesaandoeningen.