Myofasciale pijnsyndroom (triggerpoints)

Het myofasciale pijnsyndroom (MPS) is een veel voorkomende aandoening die zowel acute als chronische pijn en disfunctie in het houdings- en bewegingsapparaat veroorzaakt. Daarbij kan elke skeletspier in het menselijk lichaam betrokken zijn. De oorzaak van de pijn bij het MPS is het myofasciale triggerpoint (MTrP) en haar afgeleide pijn (Engels: referred pain).

Een MTrP wordt gedefinieerd als een overgevoelige plek in een dwarsgestreepte spier die gerelateerd is aan een voelbare verharding in een strakke streng van dezelfde spier.

Triggerpoints? Maak direct een afspraak

Symptomen Myofasciale pijnsyndroom

Myofasciale Pijn

Er bestaan in het lichaam actieve en latente triggerpoints. Actieve TrPs geven pijnklachten die u herkent als deze wordt onderzocht. Latente TrPs kunnen andere symptomen geven zoals toegenomen spierspanning en spierverkorting, maar ze veroorzaken geen spontane pijn. Beiden TrPs kunnen disfunctie veroorzaken. De oorzaken van actieve en latente TrPs zijn gelijk.

Met actieve MTrPs is de pijn meestal slecht te lokaliseren en zeurend van aard. Zelden is deze pijn scherpe en duidelijk begrensd. De myofasciale pijn straalt vaak uit naar een plek op enige afstand van het TrP in een voor de therapeut herkenbaar patroon. Soms voelt u geen pijn maar doofheid of prikkelingen.

Klachten door triggerpoints komen meestal voor naar mate u ouder wordt en zijn op z’n heftigst rond middelbare leeftijd en neemt weer af op latere leeftijd omdat stijfheid en bewegingsbeperkingen door latente TrPs dan op de voorgrond staan. Actieve TrPs worden gewoonlijk gevonden in de kaak-, nek -, schouder – en bekkenmusculatuur.

Autonome en motorische stoornissen

Naast pijnklachten kunt u ook klachten hebben als: abnormaal zweten, aanhoudend tranen, chronische neusverkoudheid, excessieve speekselproductie en kippenvel (autonome functiestoornissen). Ook evenwichtsstoornissen, oorsuizingen (stoornissen in de propriocepsis) en spasme andere spieren, zwakte van de betrokken spier, coördinatieverlies en afgenomen belastbaarheid van de betrokken spier (motorische stoornissen) worden gezien. Oefenen met de betrokken spieren zonder de TrPs te inactiveren, zorgt voor verdere verzwakking en conditieverlies van de betrokken spieren!

Slaapstoornissen

Verstoorde slaap kan een probleem gaan vormen voor patiënten met een MPS. Slaaptekort kan weer een pijntoename in de hand werken. Actieve TrPs worden gevoeliger als de spier gedurende langere tijd in een verkorte positie wordt gehouden en/of er op gelegen wordt. Daarom is het belangrijk als u actieve triggerpoints, heeft een optimale slaaphouding aan te nemen.

Fibromyalgie vs. MPS

Fibromyalgie is wezenlijk anders dan een MPS, maar vertoont verwarrend veel overeenkomstige symptomen met het chronisch MPS. Mensen met fibromyalgie hebben een centrale toename van de pijnbeleving die een gegeneraliseerde gevoeligheid veroorzaakt in de diepe weefsels, waaronder de spieren. De oorzaak is echter anders dan die van MTrPs, maar veel van de tenderpoints die kenmerkend zijn voor fibromyalgie, komen qua locatie overeen met die van de MTrPs.

Bij fibromyalgie moet de pijn aanwezig zijn aan de linker- en de rechter lichaamshelft, boven en onder de taille en rond de lichaamsas. Bij de met 4 kg druk uitgevoerde druk moeten ten minste elf van de achttien tenderpoints als pijnlijk (niet als ‘gevoelig’) ervaren worden.

Kenmerken	Fibromyalgie	MTrPs
Vrouw:man	4-9:1	1:1
Pijn	Wijdverspreid algemeen	Lokaal of regionaal
Gevoeligheid	Wijdverspreid	Lokaal
Spier	Voelt zacht en deegachtig	Voelt gespannen (strakke band)
Beweging	Hypermobiliteit	Beperkte bewegingsuitslag
Onderzoek	Onderzoek naar tenderpoints	Onderzoek naar triggerpoints

Behandeling van MTrPs

De behandeling van myofasciale pijnklachten bestaat uit het inactiveren van de triggerpoints, het herstellen van de souplesse van de spier, het herstellen van eventueel verstoorde aanspanningspatronen en het opheffen van klachtenonderhoudende factoren. Het inactiveren van TrPs kan worden gedaan door directe druk te geven op het TrP (compressie). Dit wordt met een voor de patiënt te verdragen intensiteit gedaan. Wanneer de pijn (meestal na enkele minuten) afneemt, kan de druk worden verhoogd. Wanneer de pijn voldoende is afgenomen, kan met rustige rekoefeningen geprobeerd worden of de rekgevoeligheid is afgenomen en de souplesse is toegenomen. Veelal neemt de beweeglijkheid als gevolg van de pijndemping zichtbaar toe. Eventueel kan het effect worden versterkt door contract-relaxoefeningen.

Het verminderen van de rekgevoeligheid kan ook worden verkregen door rek toe te passen in combinatie met een koudeprikkel.

Ten slotte is er een aantal invasieve technieken die effectief kunnen zijn in de behandeling daar waar de manuele technieken tekortschieten. Deze technieken zijn:

• Dry needling. Dit is het aanprikken van TrPs met behulp van een (droge) acupunctuurnaald.
• Injectie met een locaal anaestheticum of injectie met botulinetoxine (Botox). Deze laatste techniek is uitsluitend toegestaan wanneer deze wordt toegepast door een arts.

Informatie over het ontstaan en onderhouden van triggerpoints.

(Bron: Uplands Physio Clinic)

Instituut D&C is dé specialist in fysiotherapie in Hoorn bij de diagnose en behandeling van triggerpoints.

Triggerpoints? Maak direct een afspraak